Differences

This shows you the differences between two versions of the page.

--- ukm_bbb_1 [2025/06/12 12:21] – [Peranan Aziz Ishak (Menteri Pertanian 1957-1963) & Dato’ Kampo Radjo (ADUN Semenyih 1959-1963): contohnya koperasi baja, kemajuan pertanian dan perikanan masyarakat,dll.] sazli
+++ ukm_bbb_1 [2025/06/13 18:11] (kini) – [13. Penutup] sazli
@@ Line 1: / Line 1: @@
 ====== Bicara Ilmu Bangi @ PTSL: Dari Titik Sejarah ke Kota Ilmu ======
-===== Pembentangan (Bahagian Syahrul Sazli Shaharir) =====
+===== Nota Pembentangan (Bahagian Syahrul Sazli Shaharir) =====
+  * [[ukm_bbb|Rakaman]]
   * [[ukm_bbb_1|Pusingan 1: Latar Belakang dan Sejarah]]
   * [[ukm_bbb_2|Pusingan 2: Tinggalan Sejarah]]
   * [[ukm_bbb_3|Pusingan 3: Kenangan]]
   * [[ukm_bbb_4|Rumusan]]
 ====== Pusingan 1: Latar Belakang dan Sejarah ======
+{{ :lampiran:bicara_ilmu_sejarah_bbb_-_bahagian_i_latar_belakang_sejarah_.pdf |Bicara Ilmu Sejarah BBB - Bahagian I (Latar Belakang Sejarah).pdf}}
 Latar belakang dan Sejarah tempat, Ekonomi, Sosial, Pentadbiran Strategik berdasarkan kajian, zaman Reko dan Estet.
@@ Line 381: / Line 385: @@
 ==== Peranan Aziz Ishak (Menteri Pertanian 1957-1963) & Dato’ Kampo Radjo (ADUN Semenyih 1959-1963): contohnya koperasi baja, kemajuan pertanian dan perikanan masyarakat,dll. ====
-//"Dalam soal pembangunan luar bandar, Tunku Abdul Rahman telah menugaskan Aziz Ishak melaksanakan rancangan pembangunan tersebut. Soal yang berhubung dengan kerjasama juga diletakkan di bahawa jagaannya. Aziz sentiasa mempunyai rancangan yang sangat menarik rakyat. Dia merancang syarikat kerjasama kilang kertas dan kilang baja urea. Dengan rancangan-rancangan lain terdapat satu rupa perkembangan bahawa begitu ramai rakyat yang mulai terpesona dengannya. Oleh yang demikian telah timbul satu macam persaingan antara Dato Abdul Razak dengan
+=== Peranan Aziz Ishak 1957-1963:- ===
-Aziz Ishak dalam barisan kedua UMNO. Dan Aziz sendiri pernah berazam untuk menandingi Dato Abdul Razak sebagai Timbalan Ketua UMNO. Perkembangan ini adalah saat paling cemas bagi Dato Abdul Razak. Bagaimanapun, rancangan
-pembangunan yang dirangka Oleh Aziz yang dicontohinya dari India tidak menarik minat Tunku dan pucuk pimpinan UMNO. Oleh yang demikian Tunku terpaksa menyerahkan kepada Dato Abdul Razak untuk merangka satu rancangan pembangunan. Rancangan itu diterima. Dan kemudiannya Kementerian Luar Bandar diserahkan kepada Dato Abdul Razak pada 1959 (Malaysia Official Year book 1969: 270). \\
+//"Dalam soal pembangunan luar bandar, Tunku Abdul Rahman telah menugaskan Aziz Ishak melaksanakan rancangan pembangunan tersebut. Soal yang berhubung dengan kerjasama juga diletakkan di bahawa jagaannya. Aziz sentiasa mempunyai rancangan yang sangat menarik rakyat. Dia merancang syarikat kerjasama kilang kertas dan kilang baja urea. Dengan rancangan-rancangan lain terdapat satu rupa perkembangan bahawa begitu ramai rakyat yang mulai terpesona dengannya."// (Mokhtar Muhammad, 1998: {{ lampiran:um-675-2-bab1.pdf ||}}[[http://studentsrepo.um.edu.my/675/|"Dasar Tun Abdul Razak, Dato' Hussein Onn dan Dato' Seri Dr. Mahathir Mohamad dari 1970-1990 : kesinambungan dan perubahan"]], Bab 1, m.s. 9-11).
-\\
-Apakah rancangan yang dibuat Oleh Aziz itu ada peranan yang dimainkan oleh Dato Abdul Razak untuk menolaknya hanya Tunku sahaja yang tahu. Tetapi apa yang nyata ialah Dato Abdul Razak dalam hal seperti ini berjaya mendapat kepercayaan pucuk pimpinan. Dan Aziz pula kerana caranya lebih banyak disokong oleh ahli-ahli UMNO di kawasan pertanian, maka ia berhadapan pula dengan perasaan curiga masyarakat lain kaum. Pada ketika yang sama MCA pula merasa bahaya dengan langkah-langkah Aziz lalu mengambil tindakan yang boleh merenggangkan lagi Aziz dengan pucuk pimpinan Tunku. Akhirnya, menjelang waktu Konfrontasi bila Tunku melakukan rombakan kabinet, Aziz telah ditukarkan ke Kementerian Kesihatan dan beliau menentang, akhirnya beliau telah disingkirkan dari kabinet. Aziz kemudiannya
-terus menjalankan kegiatan yang mengkritik Tunku, maka Tunku merasakan itu boleh memecah-belahkan UMNO, lalu dia dipecat. Dengan pemecatan itu berakhirlah cabaran Aziz dalam UMNO. Dato Abdul Razak terselamat dari bahaya saingan yang sangat mencemaskan (Ibid.)"// (Mokhtar Muhammad, 1998: {{ lampiran:um-675-2-bab1.pdf ||}}[[http://studentsrepo.um.edu.my/675/|"Dasar Tun Abdul Razak, Dato' Hussein Onn dan Dato' Seri Dr. Mahathir Mohamad dari 1970-1990 : kesinambungan dan perubahan"]], Bab 1, m.s. 9-11).
 //"Aziz' outspokenness and his tireless have also won him powerful enemies. His proposal to create a co-operative fertilizer factory, which he continued to press over the objections of the cabinet and the Prime Minister, brought him into opposition with the Imperial Chemicals Industries (ICI), one of the most powerful and well-organized of the British economic interests in Malaya. His unqualified allegations of corruption in departments of his own ministry have demoralized some of his staff. His combined anti-capitalist and anti-Chinese sentiments' with their policy implications' have brought him into conflict with the Malayan Chinese Association (MCA), the Chinese wing Of his own ruling Alliance Party. His success in building up a rural following brought him into conflict with the Deputy Prime Minister, Tun Abdul Razak. This last was perhaps the most significant conflict
-because it essentially concerned the question of who would be the next Prime Minister. \\
+because it essentially concerned the question of who would be the next Prime Minister."// (Gayl D. Ness, 30 March 1963: {{ lampiran:gdn-24.pdf ||}}[[https://www.icwa.org/gayl-d-ness-newsletters/|"Gayl D. Ness Newsletters @ Institute of Current World Affairs (ICWA): Aziz Ishak and the Anti-British Spirit"]]).
-\\
-The Aziz controversy came to a climax in the middle of last year. Timed for release just after leaving for England ana Malaysia talks, the Prime Minister, Tunku Abdul Rahman, announced a cabinet reshuffle. The Ministry of Health and Social Welfare was split in two and Aziz was moved from Agriculture to Health. In this Aziz acquired all the problems of too few doctors and hospitals and was not even allowed the patronage potential of welfare grants. Aziz balked. He announced publically that the Prime Minister had not informed him of the change, and he could not accept it in any case. In England the Malaysia talks were successfully concluded and the Tunku returned to Malaya in a blaze of glory. The success sealed Aziz's fate. It eclipsed the Aziz affair and gave the Tunku a sufficient margin of power to allow him to force Aziz out of the cabinet without any repercussions. In January of this year Aziz launched a strong attack on the government's entire development program, on its interference in the Brunei rebellion, and on its failure to maintain friendly relations with Indonesia. This gave the party leaders an opportunity, which they promptly took, to drum Aziz out of their sacred and secure ranks."// (Gayl D. Ness, 30 March 1963: {{ lampiran:gdn-24.pdf ||}}[[https://www.icwa.org/gayl-d-ness-newsletters/|"Gayl D. Ness Newsletters @ Institute of Current World Affairs (ICWA): Aziz Ishak and the Anti-British Spirit"]]).
 //"The study found that Aziz was instrumental in developing the agricultural sector and improving the living standards of the rural population. He achieved success when he implemented several ground breaking ideas which included the introduction of a paddy and fish marketing project, modernization of the agricultural sector, the use of urea fertilizer and twice a year rice planting scheme, the use of improved and better quality seeds and the introduction of larger boats and better quality fishing nets. He also set up cooperatives throughout the country to curb the activities of middlemen. Aziz’s thought and actions were considered revolutionary. They were never implemented before this by any parties, but it was not viewed favourably by the Tunku who was known to be pro-capitalist and western in outlook. He accused Aziz of deliberately seeking support and popularity among the people this resulted in a conflict between the Tunku and Aziz. Aziz who stood firm and uncompromising in his struggle and was eventually sacked from the Cabinet and it ended his political career while trying to protect the progress and development of the agricultural sector and the Malays."// (Mohamad Idris Saleh, 2013): {{ lampiran:s93038.pdf ||}}[[http://etd.uum.edu.my/3602/|"Abdul Aziz Ishak: Biografi Politik 1955 hingga 1962"]]).
-Peranan Dato' Kampo Radjo 1962-1963, 1970-1971:-
+=== Peranan Dato' Kampo Radjo 1962-1963, 1970-1971:- ===
   * **1962 (21 Mac)**: Bekerjasama dalam [[sejarahbangi-1960-1969#pemuda_kampung_tanam_jagung|suatu gotong royong di Kampung Batu 5 Jalan Bangi.]]
@@ Line 407: / Line 406: @@
 Pada akhir 1960-an, terdapat aktiviti pembalakan terpilih di Hutan Simpan Bangi (Latiff 1981). **([[hutan_simpan_bangi#kegiatan_pembalakan|J.J. LAJUNI & A. LATIFF (2013)]])**.
-===== 11. 1974: Pembangunan Kampus Induk UKM =====
+===== 10. Era UKM dan Bandar Baru Bangi =====
+==== 1972: Pengumuman tapak UKM oleh Tun Abdul Razak ====
 {{:gambar:bfa3fe80-ae12-4ceb-bd17-b48864ab8b11.jpg?600|21. 1974: Pembangunan Kampus Induk UKM}}
@@ Line 413: / Line 414: @@
 Gambar: Peringkat awal pembangunan UKM. **([[hutan_simpan_bangi#pembangunan_kampus_ukm|The Star, 25 May 2014]])**.
-Sekitar awal 1970-an, ladang getah mula digantikan dengan kelapa sawit. Bagi pengusaha Kindersley misalnya, ladang pertama mereka yang ditukar kepada kelapa sawit ialah Ladang Dunedin (kini Alam Sari) di Bangi (1974). (Kemungkinan nama ladang ini adalah sempena nama asal Edinburgh, Scotland). **([[ladang_kindersley|Inch Kenneth Rubber Estates Limited (2010)]])**. West Country Estate mungkin telah bermula lebih awal lagi. Pada 28 Mac 1973, Syarikat West Country Sdn Bhd (14134-U) ditubuhkan bagi mengambil alih keseluruhan West Country Estate. Ketika itu West Country Estate meliputi 6,774 ekar ladang getah dan kelapa sawit, serta 2 buah lombong seluas 346 dan 232 ekar. **([[west_country_estate#penubuhan_west_country_sdn_bhd_14134-u|The Straits Times, 1 January 1974]])**.
+=== Faktor lokasi dan identiti. ===
-Sementara itu, pada Januari 1972, Perdana menteri, Tun Abdul Razak, mengumumkan tapak rancangan Universiti Kebangsaan di Bangi, seluas 2,300 ekar. Sebelum itu, penubuhan UKM diumumkan pada 15 Mac 1969, dan ditubuhkan pada 18 Mei 1970 lalu memulakan operasi pertamanya di Lembah Pantai, Kuala Lumpur. Menteri Pendidikan ketika ini ialah Tun Hussein Onn. Antara faktor pilihan lokasi ialah jaraknya yang sederhana jauhnya dari kota Kuala Lumpur, agar ianya dapat membina identitinya sendiri. Kampung-kampung di sekelilingnya akan turut dibangunkan, namun tema pembangunannya harus kekal sebagai tempat kediaman atau perumahan. **([[sejarahbangi-1970-1979#pengumuman_kampus_ukm_bangi|The Straits Times, 19 Januari 1972]])**.
+Pada Januari 1972, Perdana menteri, Tun Abdul Razak, mengumumkan tapak rancangan Universiti Kebangsaan di Bangi, seluas 2,300 ekar. Sebelum itu, penubuhan UKM diumumkan pada 15 Mac 1969, dan ditubuhkan pada 18 Mei 1970 lalu memulakan operasi pertamanya di Lembah Pantai, Kuala Lumpur. Menteri Pendidikan ketika ini ialah Tun Hussein Onn. Antara faktor pilihan lokasi ialah jaraknya yang sederhana jauhnya dari kota Kuala Lumpur, agar ianya dapat membina identitinya sendiri. Kampung-kampung di sekelilingnya akan turut dibangunkan, namun tema pembangunannya harus kekal sebagai tempat kediaman atau perumahan. **([[sejarahbangi-1970-1979#pengumuman_kampus_ukm_bangi|The Straits Times, 19 Januari 1972]])**.
+==== 1974: Pembangunan UKM & Bandar Baru Bangi ====
+=== Hutan Simpan Bangi dinyahwarta: 832 hektar hutan sekunder, 31 hektar paya air tawar (Anak Sg Bangi & Alur Ilmu), 19 hektar getah & sawit ===
 Sekitar waktu itu, Hutan Simpan Bangi telah dinyahwartakan, lalu diwartakan sebagai tapak Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM). Keluasan hutan ketika itu ialah 882 hektar, dan terdiri daripada 832 hektar hutan sekunder, 31 hektar paya air tawar, beralur kecil. Sebahagiannya anak Sungai Bangi di sebelah selatan, manakala sebahagian lagi (termasuk Alur Ilmu kini) mengalir ke Sungai Langat di sebelah utara. 19 hektar pula telah pun menjadi ladang getah dan kelapa sawit. **([[hutan_simpan_bangi#pewartaan_tapak_ukm|Kamarudin Mat Salleh (1999)]])**.
-===== 12. 1980-an: Pembangunan Bandar Baru Bangi =====
+=== West Country Estate: 6,774 ekar getah & sawit2 lombong (346 & 232 ekar). ===
-{{:gambar:iklan-bbb-1980an.png?600|}} \\
+Sekitar awal 1970-an, ladang getah mula digantikan dengan kelapa sawit. Bagi pengusaha Kindersley misalnya, ladang pertama mereka yang ditukar kepada kelapa sawit ialah Ladang Dunedin (kini Alam Sari) di Bangi (1974). (Kemungkinan nama ladang ini adalah sempena nama asal Edinburgh, Scotland). **([[ladang_kindersley|Inch Kenneth Rubber Estates Limited (2010)]])**. West Country Estate mungkin telah bermula lebih awal lagi. Pada 28 Mac 1973, Syarikat West Country Sdn Bhd (14134-U) ditubuhkan bagi mengambil alih keseluruhan West Country Estate. Ketika itu West Country Estate meliputi 6,774 ekar ladang getah dan kelapa sawit, serta 2 buah lombong seluas 346 dan 232 ekar. **([[west_country_estate#penubuhan_west_country_sdn_bhd_14134-u|The Straits Times, 1 January 1974]])**.
-**Kiri**: Ini adalah salah satu iklan perumahan pasang siap di Bangi (mungkin sebahagian daripada projek di atas), yang tersiar di akhbar New Straits Times pada 16 Jun 1983. Menurut iklan ini, 1 unit rumah flat pasang siap kos rendah ketika itu berharga RM30,000 ke atas, manakala kos sederhana pula berharga RM49,500 ke atas. \\
-**Kanan**: Iklan tahun 1986
+=== Diambil alih oleh kerajaan negeri, diserahkan kepada PKNS. ===
 Menjelang tahun 1974, Gammon dan United Asbestos Cement (UAC) membeli 25 peratus saham West Country Sdn. Bhd. Antara spekulasi ketika itu ialah 4,600 ekar daripada 7,352 ekar jumlah keluasan tanah West Country Estate akan diperolehi oleh kerajaan negeri Selangor (mungkin untuk pembangunan Bandar Baru Bangi) **([[west_country_estate#perolehan_saham_oleh_gammon_dan_united_asbestos_cement|The Straits Times, 1 January 1974]])**.
@@ Line 432: / Line 437: @@
 “In 1978, I married and started a family of my own. Meanwhile, there were vast changes taking place in West Country Estate. The landscape was being changed entirely! West Country Estate had been sold to Magnum Corporation, then to Sipef, which then sold it to the Selangor government's arm P.K.N.S. The region occupied by West Country Estate had been earmarked for development. A new township and an educational hub were built on the land occupied by the estate starting in the early 80s. … When the land was acquired by the Government for development, most of the workers of West Country Estate were allocated houses in Section 5, Bandar Baru Bangi.” **([[pembangunan_bbb#permulaanera_pkns|Munaianty s/o Ponnusamy @ Tanarata International Schools (2013)]])**.
+===== 11. 1974-1980-an: Pembangunan Bandar Baru Bangi:- =====
+{{:gambar:iklan-bbb-1980an.png?600|}} \\
+**Kiri**: Ini adalah salah satu iklan perumahan pasang siap di Bangi (mungkin sebahagian daripada projek di atas), yang tersiar di akhbar New Straits Times pada 16 Jun 1983. Menurut iklan ini, 1 unit rumah flat pasang siap kos rendah ketika itu berharga RM30,000 ke atas, manakala kos sederhana pula berharga RM49,500 ke atas. \\
+**Kanan**: Iklan tahun 1986
+==== Peranan Hazama Gumi dari Jepun (rumah pasang siap) ====
+Laporan mengenai [[https://ms.wikipedia.org/wiki/Syed_Kechik_Syed_Mohamed_Al-Bukhary|Datuk Syed Kechik]], niagawan terkemuka ketika itu. Antara pelaburan beliau yang disebut di sini ialah suatu projek perumahan pasang siap (rumah flat dan teres/berangkai 2 tingkat) di Bandar Baru Bangi: //"He has 30 percent participation in a construction project currently undertaken by Hazama(n) Gumi of Japan. It involves the construction of more than 2,000 low rise flats and double-storey link houses using the prefabricated techniques in Bandar Baru Bangi and Seri Kembangan, south of Kuala Lumpur."// ([[sejarahbangi-1980-1989#perumahan_pasang_siap|"The rise of Datuk Syed Kechik". BUSINESS TIMES, 30 August 1983, Page 11]]).
+==== UKM & Kawasan perindustrian: peluang pekerjaan. ====
 “Bangi mula dimajukan pada tahun 1974 dengan penghuni awal tidak sampai 1,000 orang. Pada tahun 1990, penduduknya dianggarkan seramai kira-kira 27,620 orang (PKNS 1990). Penghuni awal ini yang rata-rata berpendidikan menengah dan tinggi bekerja di institusi pengajian tinggi dan pusat penyelidikan, telah mengangkat nilai-nilai sosial yang baik sebagai asas perkembangan masyarakat bandar tersebut. Oleh itu, masyarakat Bandar Baru Bangi hari ini terpupuk melalui nilai-nilai budaya yang murni dan berjaya meneruskannya hingga kini.
@@ Line 439: / Line 456: @@
 Bandar Baru Bangi dibahagikan kepada 16 seksyen dan kawasan perumahan terdapat di Seksyen 1,2,3,4,5 dan 16 sahaja.” **([[pembangunan_bbb#permulaanera_pkns|Katiman Rostam, Wan Maimunah Wan Ismail @ Akademika, UKM, Vol 50, No 1 (1997)]])**.
-Laporan mengenai [[https://ms.wikipedia.org/wiki/Syed_Kechik_Syed_Mohamed_Al-Bukhary|Datuk Syed Kechik]], niagawan terkemuka ketika itu. Antara pelaburan beliau yang disebut di sini ialah suatu projek perumahan pasang siap (rumah flat dan teres/berangkai 2 tingkat) di Bandar Baru Bangi: //"He has 30 percent participation in a construction project currently undertaken by Hazama(n) Gumi of Japan. It involves the construction of more than 2,000 low rise flats and double-storey link houses using the prefabricated techniques in Bandar Baru Bangi and Seri Kembangan, south of Kuala Lumpur."//
+===== 12. Ringkasan =====
+{{:gambar:1939-8586b588b1-bab2a7848a-acb1af-1.gif?600|}} \\
+//"Ukm Mosque - Mansor Ghazalli, 2002: Watercolor on cardboard"// (Jordan National Gallery of Fine Arts)
+  * Pada asalnya sepanjang Sungai Langat didiami orang asli Temuan.
+  * Sehingga 1878: Rekoh di sempadan Sungai Ujong. Perlombongan dan perkebunan oleh elit Melayu, pengusaha tempatan dan Sumatera (Mendailing), melalui laluan sungai-sungai.
+  * 1880-1890an: Rekoh di bawah Selangor dan pentadbiran British, jalan-jalan dibina (dari KL ke selatan), dan sistem tanah dan cukai baru, membuka ladang-ladang besar (pemodal Eropah, termasuk West Country Estate) dan lombong dan candu (pemodal Cina).
+  * 1906: Hutan Simpan Bangi diwartakan.
+  * 1913: Ekonomi tempatan tertumpu di sekitar rizab Melayu, relatif kecil-kecilan.
+  * 1950-1970: Selepas merdeka, lebih baik tetapi masih relatif kecil.
+  * 1974: Hutan Simpan Bangi -> UKM, West Country Estate -> BBB.
+  * 1980-an: Pembangunan UKM-BBB dan perkilangan membuka peluang pekerjaan dan keusahawanan untuk masyarakat setempat.
+===== 13. Penutup =====
+{{:gambar:1939-8586b588b1-bab2a7848a-acb1af-1.gif?600|}} \\
+//"Ukm Mosque - Mansor Ghazalli, 2002: Watercolor on cardboard"// (Jordan National Gallery of Fine Arts)
+**Sekian (Bahagian I),terima kasih.**
+PDF Pembentangan:
+**{{ :lampiran:bicara_ilmu_sejarah_bbb_-_bahagian_i_latar_belakang_sejarah_.pdf |bangi.pulasan.my/ukm1.pdf}}**
+  * [[ukm_bbb|Rakaman]]
+  * [[ukm_bbb_1|Pusingan 1: Latar Belakang dan Sejarah]]
+  * [[ukm_bbb_2|Pusingan 2: Tinggalan Sejarah]]
+  * [[ukm_bbb_3|Pusingan 3: Kenangan]]
+  * [[ukm_bbb_4|Rumusan]]
-**CATATAN 2**: Sejarah penglibatan [[https://ms.wikipedia.org/wiki/Hazama_Corporation|Hazama Gumi]] di Malaysia:-
+Slides pembentangan:-
-  * **1967-1972**: Pembinaan [[https://ms.wikipedia.org/wiki/Empangan_Temenggor|Empangan Temenggor]]: //"Tidak ketinggalan ia juga menyebut kelulusan pinjaman berjumlah 114 juta ringgit oleh Jepun kepada Malaysia bagi membina empangan Temenggor. Sungguhpun begitu, sepertimana biasa, Jepun tidak melepaskan peluang meraih keuntungan daripada pinjaman yang diberikannya. Kontrak membina empangan tersebut diberikan kepada kontraktor Jepun iaitu Hazama Gumi Ltd. dan Mitsubishi Corporation."// (Ahmad Sohaimi Lazim, 1985: {{ :lampiran:1569-article_text-2569-1-10-20190325.pdf ||}}[[https://ejournal.upsi.edu.my/index.php/PERS/article/view/1569|"Hubungan Diplomatik Malaysia-Jepun, 1957-1970-an: Satu Analisis"]], m.s.16) \\ \\
-  * **1978-1980**: Pembinaan 27 blok (2,800 unit) kediaman anggota [[https://ms.wikipedia.org/wiki/Tentera_Laut_Diraja_Malaysia|TLDM]] di Lumut: //"Menteri Pertahanan (Datuk Hussein Onn): (i) Nama Perunding Antarabanngsa yang sekarang, diambil untuk mendirikan pengkalan TLDM di Lumut ialah Kocks Consult GMBH dan Blomtt Voss dari Germany, sementara pemborong antarabangsa pula ialah Syarikat Saeki Kensetsu Kogya Co., Ltd yang mengendalikan pembinaan pelabuhan TLDM dan Syarikat Hazama Gumi Ltd., yang menguruskan pembinaan 27 blok bangunan bertingkat untuk kediaman anggota TLDM di Lumut. Kedua syarikat pemborong ini adalah dari negeri Jepun."// ({{ :lampiran:dr-06041978.pdf ||}}[[https://www.parlimen.gov.my/hansard-dewan-rakyat.html|Penyata Rasmi Parlimen, 6 April 1978]] ([[https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-06041978.pdf|PDF]]), m.s. 1442). "//Malaysia adopted the British Precast System where 1,200 units'houses were built in Penang in 1978 and 2,800 units in Lumut in 1980 using Hazama Gumi System from Japan.//" (Asiah Abdul Rahim, Zulkefle Ismail @ binaTECH, Construction Technology & Living Trends, Issue #1, 2014: {{ :lampiran:binatech.pdf ||}}[[http://irep.iium.edu.my/49351/|"Overview plug and play concept of industrialised housing in Malaysia"]], m.s.49) \\ \\
-  * **1982-1983**: Pembinaan 4,300 unit rumah pasang siap di Bandar Baru Bangi: //"Hazama-Gumi of Japan will build 4,300 prefabricated houses in Bangi, Selangor State."// (Mark Sonnenblick @ Executive Intelligence Review (EIR), Volume 9, Number 12, March 30, 1982: {{ :lampiran:eirv09n12-19820330_013-trade_review.pdf ||}}[[https://larouchepub.com/eiw/public/1982/eirv09n12-19820330/|"Trade Review"]]). \\ \\
-  * **1983**: Pembinaan [[https://ms.wikipedia.org/wiki/Empangan_Kenering|Empangan Kenering]] (Watanabe Haruo, Kojima Fujio (Hazama Gumi Ltd.) @ J-Global, November 1985: {{ laman:concrete_works_in_kenering_dam_construction_project_in_malaysia._1._article_information_j-global.pdf ||}}[[https://jglobal.jst.go.jp/en/detail?JGLOBAL_ID=200902041041826967|"Concrete works in Kenering dam construction project in Malaysia"]]). \\ \\
-  * **1994**: Selangor water supply scheme (Hazama Ando Corporation: {{ laman:history_corporate_profile_hazama_ando_corporation.pdf ||}}[[https://www.ad-hzm.co.jp/english/corporate/history.html|"History of the HAZAMA CORPORATION"]]). \\ \\
-  * **1994-1998**: LRT Laluan Kelana Jaya: //"Construction began in 1994, about the same time as construction of the Ampang Line. The tunnels were constructed by Hazama Corporation and Hyundai E&C.[3] Operation commenced on 1 September 1998 between Subang Depot and Pasar Seni, with phase two, Pasar Seni to Terminal Putra, on 1 June 1999."//  (Wikipedia: [[https://en.wikipedia.org/wiki/Kelana_Jaya_line|Kelana Jaya line]]). \\ \\
-  * **1997-2001**: Menara Berkembar Petronas (Menara 1): //"Menara 1 dibina oleh konsortium Jepun yang dipimpin oleh Hazama Corporation manakala Menara 2 dibina oleh dua kontraktor Korea Selatan, iaitu Samsung C&T dan Kukdong Engineering & Construction. Jejantasnya pula disiapkan oleh Kukdong."// (Wikipedia: [[https://ms.wikipedia.org/wiki/Menara_Berkembar_Petronas|Menara Berkembar Petronas]]).
-Sumber: [[https://bangi.pulasan.my/sejarahbangi-1980-1989#perumahan_pasang_siap|"1983-08-30: Perumahan Pasang Siap"]].
+  * {{ :lampiran:bicara_ilmu_sejarah_bbb_-_bahagian_i_latar_belakang_sejarah_.pdf |Bicara Ilmu Sejarah BBB - Bahagian I (Latar Belakang Sejarah).pdf}}
+  * {{ :lampiran:bicara_ilmu_sejarah_bbb_-_bahagian_ii_tinggalan_sejarah_.pdf |Bicara Ilmu Sejarah BBB - Bahagian II (Tinggalan Sejarah).pdf}}
+  * {{ :lampiran:bicara_ilmu_sejarah_bbb_-_bahagian_iii_kenangan_.pdf |Bicara Ilmu Sejarah BBB - Bahagian III (Kenangan).pdf}}